Καρκίνος του Μαστού - 7 Πράγματα που Πρέπει να Γνωρίζετε | emBIO Κέντρο Γονιμότητας

Καρκίνος του Μαστού - 7 Πράγματα που Πρέπει να Γνωρίζετε

Καρκίνος Μαστού

Δεν υπάρχει ένας απόλυτος τρόπος για να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, όμως ένας συνδυασμός μέτρων μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Τα τελευταία χρόνια, τα στατιστικά δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού είναι πιο ευχάριστα, χάρη στην έγκαιρη διάγνωση και στις προόδους στη θεραπεία. Περισσότεροι όγκοι εντοπίζονται σε πρώιμο στάδιο. Η ανοδική τάση του αριθμού των ασθενών έχει επιβραδυνθεί και το ποσοστό θανάτων έχει μειωθεί. Παρ' όλα αυτά ο καρκίνος του μαστού παραμένει ο συχνότερος καρκίνος που διαγιγνώσκεται στις γυναίκες και ο δεύτερος πιθανότερος να προκαλέσει το θάνατο τύπος καρκίνου (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα).

Εκτός από τα προαναφερθέντα δεδομένα, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες μας όσον αφορά την υγεία, διότι οι περισσότερες από εμάς τον γνωρίζουμε προσωπικά. Πολλές από εμάς είχαμε οι ίδιες την ασθένεια και άλλες τη μάθαμε από φίλες η συγγενείς. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η τυχαία κατανομή: τίποτε δεν φαίνεται ικανό να εξηγήσει γιατί μια γυναίκα παθαίνει καρκίνο του μαστού και μια άλλη όχι. Εντάξει, το οικογενειακό ιστορικό και μερικές γονιδιακές μεταλλάξεις μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο σημαντικά. Αυτοί οι παράγοντες όμως δεν εμπλέκονται στις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Επιπλέον, δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά για τους περισσότερους κινδύνους που σχετίζονται με τη νόσο, όπως είναι η προχωρημένη ηλικία (ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού ανεβαίνει από 1 στις 48 γυναίκες στην ηλικία των 40, σε 1 στις 26 γυναίκες στην ηλικία των 60), η πρώιμη εμμηναρχή (πρώτη περίοδος), η απουσία τοκετού (ή ο τοκετός σε μεγαλύτερη ηλικία) και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν συσχετισμούς μεταξύ ορισμένων διατροφικών παραγόντων και του κινδύνου για καρκίνο του μαστού, αλλά δεν προέκυψαν οπωσδήποτε στρατηγικές για μείωση αυτού του κινδύνου. Για παράδειγμα, το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο (American institute for Cancer Research) βρήκε ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να δοθούν οδηγίες υπέρ ή κατά της διατροφής με σόγια ή της λήψης συμπληρωμάτων, όπως βιταμίνης Ε, βιταμίνης C ή σεληνίου, που παλαιότερα θεωρήθηκαν πολλά υποσχόμενα. Οι ερευνητές ανακάλυψαν λίγα στοιχεία σχετικά με τη συνήθη υπόθεση ότι το λίπος των τροφών αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, ενώ τα στοιχεία για τον προστατευτικό ρόλο των φρούτων και λαχανικών είναι λιγότερο ισχυρά απ' όσο θεωρούνταν παλαιότερα.

Σύμφωνα όμως με στοιχεία που συνεχώς συσσωρεύονται, μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο με συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, όπως η περισσότερη γυμναστική, ενώ οι κλινικές μελέτες υποδεικνύουν και κάποιες ιατρικής φύσεως στρατηγικές. Η Ιατρική είχε πολύ λιγότερα να προσφέρει πριν από μία δεκαετία, όταν το καλύτερο που μπορούσαμε να πούμε ήταν "δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά για να μειώσουμε τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού" (HWHW, Οκτώβριος 1996). Νέες πληροφορίες αθροίζονται συνεχώς αλλά, προς το παρόν, σας παρουσιάζουμε επτά παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον προσωπικό σας κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και τι μπορείτε να κάνετε εσείς:

1. Αύξηση σωματικού βάρους

Πολλές μελέτες δείχνουν ότι η άυξηση του σωματικού βάρους είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του μαστού μετά την εμμηνόπαυση. Ένα αμερικάνικο ίδρυμα για τον καρκίνο βρήκε ότι οι γυναίκες που έπαιρναν 10-15 κιλά στην ενήλικη ζωή τους (μετά τα 18) είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού μετά την εμμηνόπαυση, σε σχέση με γυναίκες που δεν έπαιρναν περισσότερο από 2,5 κιλά. Ο λόγος είναι τα οιστρογόνα που θεωρούνται ότι προάγουν την καρκινογένεση στο μαστό. Ο λιπώδης ιστός μετατρέπει πρόδρομες ουσίες του σώματος σε οιστρογόνα, διατηρώντας την παρουσία τους στην κυκλοφορία του αίματος ακόμη και μετά τη διακοπή της παραγωγής τους από τις ωοθήκες κατά την εμμηνόπαυση. Μια έρευνα της Νοσηλευτικής Ομάδας Μελέτης της Υγείας (Nurses' Health stydy - NHS), που δημοσιεύθηκε στις 12 Ιουλίου του 2006 στο περιοδικό "Journal of Medical Association", συμπέρανε ότι η αύξηση του σωματικού βάρους από την ηλικία των 18 ετών ή από την ηλικία της εμμηνόπαυσης, αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, με εξαίρεση εκείνες που λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (στις γυναίκες που λαμβάνουν ορμόνες, η εξωτερική πηγή ορμονών είναι πολύ μεγαλύτερη από την ποσότητα που παράγεται στο λίπος κι έτσι το λίπος δεν συνεισφέρει στον αυξημένο κίνδυνο). Οι ερευνητές της NHS βρήκαν επίσης ότι η απώλεια 11 ή περισσοτέρων κιλών μετά την εμμηνόπαυση μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.

Τι πρέπει να κάνετε;
Κάντε ό,τι πρέπει για να μην παχύνετε στην ενήλικη ζωή σας κα προσπαθήστε να μπείτε στην εμμηνόπαυση με φυσιολογικό βάρος. Αν είστε υπέρβαρες, προσπαθήστε να χάσετε βάρος.

2. Βαθμός δραστηριότητας

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που κάνουν τακτική σωματική άσκηση έχουν μικρότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού από όσες κάνουν καθιστική ζωή. Μπορείτε να ελαττώσετε τον κίνδυνο κατά 20% - 30% αν κάνετε 3 με 4 ώρες γυμναστική την εβδομάδα, από μετρίως έντονη (όπως είναι το ζωηρό περπάτημα και η γιόγκα, για παράδειγμα) έως εντατική (όπως τζόγκινγκ, σκι και αεροβική). Η άσκηση μειώνει επίσης τον κίνδυνο υποτροπής, αν είχατε καρκίνο του μαστού.

Η τακτική σωματική άσκηση λειτουργεί με πολλαπλούς τρόπους: βοηθάει στην επίτευξη και διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και μπορεί να επιδράσει στις κυκλοφορούσες ορμόνες, μειώνοντας την έκθεση του μαστού στα οιστρογόνα. Επίσης, μπορεί να επηρεάζει τα επίπεδα της ινσουλίνης και αυξητικών παραγόντων τύπου ινσουλίνης, που έχουν συσχετισθεί με την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του μαστού.

Τι πρέπει να κάνετε;
Για τη μείωση του κινδύνου καρκίνου του μαστού, η Αμερικανική Εταιρεία του Καρκίνου (American Cancer Society) συνιστά μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα για 45 - 60 λεπτά τουλάχιστον πέντε μέρες την εβδομάδα. (Η χρονική περίοδος έιναι μεγαλύτερη σε σχέση με τα 30 λετπά καθημερινής μέτριας δραστηριότητας που προτείνεται για τη μείωση του κινδύνου χρονίων νοσημάτων στην ενήλικη ζωή). Οι προγραμματισμένες μορφές άσκησης, όπως το βάδισμα, το κολύμπι, τα προγράμματα γυμναστικής με στόχο το καρδιαγγειακό σύστημα (cardio-fitness) ή τα μαθήματα αεροβικής είναι ένας καλός τρόπος για να γυμνάζεστε τακτικά. Μπορείτε όμως επίσης να κάνετε δουλειές στον κήπο ή στο σπίτι, αρκεί να αναπνέετε το ίδιο έντονα, όπως αν πηγαίνατε για ζωηρό περπάτημα η για τζόγκινγκ.

3. Αλκοόλ

Οι γυναίκες που καταναλώνουν έστω και λίγα ποτά εβδομαδιαίως, έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Δεν είναι γνωστό το ακριβές αίτιο. Το ακλοόλ μπορεί να αυξάνει τα επίπεδα των οιστρογόνων, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού. Μπορεί επίσης να αλληλεπιδρά με καρκινογόνα ή να παρεμποδίζει την ικανότητα του οργανισμού να τα εξουδετερώνει.

Πολλές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης και της Νοσηλευτικής Ομάδας Μελέτης της Υγείας, κάνουν την υπόθεση ότι ο αυξημένος κίνδυνος από την κατανάλωση ακλοόλ προκύπτει κυρίως σε γυναίκες που δεν λαμβάνουν αρκετό φυλλικό οξύ. Το ίδιο ισχύει και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, που είναι συχνότερος μεταξύ των ατόμων που πίνουν. Σύμφωνα με τον ειδικό διατροφολόγο της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ δρα Γουόλτερ Γουίλετ, τα άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ και λαμβάνουν 600 μικρογραμμάρια (mcg) ή περισσότερο φυλλικού οξέος καθημερινά δεν έχουν αυξημένο κίνδυνο για τις προαναφερθείσες μορφές καρκίνου.

Τι πρέπει να κάνετε;
Οι γυναίκες με μέτριο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού πρέπει να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ σε ένα ποτό την ημέρα. Οι γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού ή έχουν υψηλό κίνδυνο για τη νόσο πρέπει ίσως να μην καταναλώνουν καθόλου αλκοόλ. Αν πίνετε, βεβαιωθείτε ότι παίρνετε αρκετό φυλλικό οξύ (τουλάχιστον 400 μικρογραμμάρια την ημέρα), είτε με την πολυβιταμίνη σας είτε μέσω των τροφών που το περιέχουν, όπως είναι τα πράσινα λαχανικά, τα αποξηραμένα φασόλια ή τα εμπλουτισμένα δημητριακά και προϊόντα ολικής άλεσης.

4. Η βιταμίνη D

Υπάρχουν συνεχώς αυξανόμενα στοιχεία ότι η βιταμίνη D βοηθάει στην προστασία από πολλούς τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη ανακάλυψε ότι οι γυναίκες που λάμβαναν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης D τα πρώτα χρόνια της ζωής τους είτε με διατροφή είτε περνώντας χρόνο έξω από το σπίτι, γιατί ο ήλιος διεγείρει την παραγωγή βιταμίνης D από το δέρμα, είχαν μικρότερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Μια άλλη μελέτη συνδέει τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα με μείωση του κινδύνου του μαστού κατά 50%. Η επίτευξη αυτών των επιπέδων απαιτεί μεγαλύτερη κατανάλωση βιταμίνης D από τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη των 400 διεθνών μονάδων (IU) για γυναίκες ηλικίας 50 - 70 ετών.

Τι πρέπει να κάνετε;
Οι ειδικοί συνιστούν ήδη 800 - 1.000 ΙU βιταμίνης D ημερησίως για τους ενήλικες, διότι με ελλιπή έκθεση στον ήλιο, δεν παράγεται αρκετή βιταμίνη για την προστασία των οστών, αλλά και γιατί υπάρχει η συσχέτιση με τη μείωση του κινδύνου για καρκίνο. Τρόφιμα που να αποτελούν φυσική πηγή βιταμίνης D είναι περιορισμένα και δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να εκτεθούν στον ήλιο όσο απαιτείται για την επαρκή παραγωγή βιταμίνης D. Η καλύτερη λύση είναι τα συμπληρώματα βιταμινών. Τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα συνήθως παρέχουν 400 IU βιταμίνης D. Μπορείτε να πάρετε ακόμη 400 IU με ένα συμπλήρωμα βιταμίνης D ή με ένα συμπλήρωμα ασβεστίου που να περιέχει βιταμίνη D.

5. Ιατρικής φύσεως κίνδυνοι

Η έκθεση στα οιστρογόνα κατά τη διάρκεια της ζωής αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού κι έτσι υπάρχει κάποια ανησυχία για τη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων και για τη μετεμμηνοπαυσιακή ορμονοθεραπεία.

Η Νοσηλευτική Ομάδα Μελέτης της Υγείας ανακάλυψε στην έρευνά της ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, αλλά επανέρχεται στον μέσο όρο μέσα σε δέκα χρόνια από τη διακοπή της λήψης. Μια πρόσφατη ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Mayo Clinic Proceedings ανακάλυψε ότι οι προ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες που χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού πριν από την ηλικία των 50, ιδιαίτερα εάν έχουν ξεκινήσει τη λήψη τους πριν από τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού.

Η έρευνα της Πρωτοβουλίας για την Υγεία των Γυναικών (Women's Health Initiative) έδειξε ότι η μακροχρόνια χρήση συνδυασμένης ορμονοθεραπείας (οιστρογόνων και προγεστίνης, όπως είναι το Prempro) αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα πέντε χρόνια μετά τη διακοπή των ορμονών. Η μεμονωμένη θεραπεία με οιστρογόνα δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο.

Οι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι γυναίκες που έλαβαν το φάρμακο διεθυλ-στυλβοϊστρόλη (DES) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (για να μειώσουν τον κίνδυνο αποβολής) έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Η έρευνα δείχνει ότι και οι κόρες των γυναικών που έλαβαν DES έχουν αυξημένο κίνδυνο.

Τι πρέπει να κάνετε;
Τα αντισυλληπτικά χάπια και η ορμονοθεραπεία έχουν κινδύνους καθώς και οφέλη. Συζητήστε με το γιατρό σας αν πρέπει να τα λαμβάνετε και για πόσο χρονικό διάστημα. Αν γνωρίζετε ότι η μητέρα σας πήρε DES όταν ήταν έγκυος σε εσάς ή αν έχετε πάρει DES η ίδια, ενημερώστε τον γιατρό σας ώστε να μπορέσετε να προγραμματίσετε τον τακτικό σας έλεγχο.

6. Η πυκνότητα του μαστού

Οι μαστοί θεωρούνται πυκνοί αν έχουν λιγότερο λίπος και περισσότερο συνδετικό και αδενικό ιστό. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι συνηθέστερα στους μαστούς των νεαρών γυναικών, αλλά βρίσκονται και στους μαστούς πολλών μεγαλύτερων γυναικών, ιδιαίτερα εκείνων που λαμβάνουν συνδυασμένη ορμονοθεραπεία (οιστρογόνα και προγεστίνη). Η πυκνότητα των μαστών είναι επίσης εν μέρει ένα κληρονομούμενο χαρακτηριστικό.

Για λόγους που δεν είναι απόλυτα κατανοητοί, οι γυναίκες με πυκνούς μαστούς βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Πράγματι, η πυκνότητα των μαστών έπεται μόνο της ηλικίας και των γονιδιακών μεταλλάξεων του BRCA1 και BRCA2, στην ιεράρχηση των παραγόντων κινδύνου. Μια πιθανότητα είναι ότι ο πυκνός μαστός περιέχει περισσότερα κύτταρα και επηρεάζεται επομένως περισσότερο από αυξητικούς παράγοντες και ορμόνες που προκαλούν διαίρεση των κυττάρων.

Τι πρέπει να κάνετε;
Δυστυχώς, οι όγκοι του μαστού (κακοήθεις και καλοήθεις) μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθούν στη μαστογραφία μέσα σε ένα υπόστρωμα πυκνού μαστού. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο πυκνός ιστός και οι όγκοι απεικονίζονται ως άσπρες περιοχές. Αντίθετα, ο λιπώδης ιστός φαίνεται πιο σκούρος και υπάρχει αντιπαράθεση σε σχέση με τους όγκους. Η ψηφιακή μαστογραφία φαίνεται να βελτιώνει την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς, γιατί επιτρέπει στον ακτινολόγο να βελτιώσει την εικόνα, έτσι ώστε οι μικρές ανωμαλίες να αναδειχθούν καλύτερα. Ο υπέρηχος και η μαγνητική τομογραφία (ΜΚΙ) μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη διευκρίνιση ερωτημάτων που προκύπτουν από μια ύποπτη μαστογραφία. Είναι αναγκαίο να αποκτηθούν περισσότερες γνώσεις για την πυκνότητα του μαστού, πριν να είναι δυνατές οποιεσδήποτε επίσημες συστάσεις. Στο ενδιάμεσο, αν έχετε πυκνούς μαστούς, συζητήστε με τον γιατρό σας το ενδεχόμενο ελέγχου με ψηφιακή μαστογραφία.

7. Χημειοπροφύλαξη

Το 1998, η μελέτη για την Πρόληψη του Καρκίνου του Μαστού με τη συμμετοχή 13.000 γυναικών έδειξε ότι η λήψη του αντιοιστρογονικού φαρμάκου ταμοξιφαίνη για πέντε χρόνια, ελάττωνε τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού κατά 49% σε γυναίκες υψηλού κινδύνου. Μια άλλη μελέτη πρόληψης, η Μελέτη της Ταμοξιφαίνης και Ραλοξιφαίνης (Study of Tamoxifen and Raloxifene - STAR), ανέφερε το 2006 ότι η ραλοξιφαίνη η οποία έχει εγκριθεί ήδη για την πρόληψη της οστεοπόρωσης σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχει το ίδιο καλά αποτελέσματα με την ταμοξιφαίνη στη μείωση του κινδύνου διηθητικού καρκίνου του μαστού. Νεότερα φάρμακα γνωστά ως αναστολείς της αρωματάσης, τα οποία έχουν λάβει έγκριση για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, μελετούνται επίσης και για πιθανή προληπτική δράση, αλλά τα αποτελέσματα θα είναι γνωστά έπειτα από αρκετά χρόνια.

Τι πρέπει να κάνετε;
Αν έχετε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού λόγω οικογενειακού ιστορικού, ηλικίας, γενετικών μεταλλάξεων ή άλλων παραγόντων, συζητήστε με τον γιατρό σας για το αν η ταμοξιφαίνη ή η ραλοξιφαίνη είναι κατάλληλα φάρμακα για την περίπτωση σας. Τόσο οι προεμμηνοπαυσιακές όσο και οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορούν να λάβουν ταμοξιφαίνη, ενώ μόνο οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορούν να λάβουν ραλοξιφαίνη. Και τα δύο φάρμακα μπορεί να έχουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες για παράδειγμα η ταμοξιφαίνη αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου και γι' αυτό πρέπει η απόφαση σας να σταθμιστεί προσεκτικά.

Eπωφεληθείτε από τις προσφορές μας για να κάνετε φθηνά και αξιόπιστα Ψηφισκή Μαστογραφία!

Ενημερωθείτε για το Τεστ Παπ Μαστού, που μπορείτε να κάνετε στο Κέντρο Μαστού ΕΜΒΙΟ.

Κλείστε Δωρεάν Online Συμβουλευτική με τον Δρ Θάνο Παράσχο και την ομάδα του
Θα σας απαντήσει ο ίδιος ο κος. Παράσχος
εντός 24 ωρών
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
cnn mom baby
Dr Paraschos’ Fertility Success Story on CNN