Το νεογέννητο

Το νεογέννητο έχει τελείως διαφορετική διάπλαση από τον ενήλικα και διαφέρει η λειτουργία των οργάνων του.

Τα νεογέννητα ζυγίζουν κατά μέσο όρο 3000-3500 Kg. Είναι αποδεδειγμένο πως όταν η μητέρα καπνίζει πολύ κατά την εγκυμοσύνη της και κάνει αυστηρή δίαιτα, τότε το μωρό που θα φέρει στον κόσμο θα έχει χαμηλό βάρος.

Το νεογέννητο χάνει βάρος τις πρώτες τρεις ή τέσσερις μέρες μετά την γέννηση του. Αυτή η απώλεια αντιστοιχεί στο 3-4% του βάρους κατά τον τοκετό και οφείλεται στο ότι αφοδεύουν και ουρούν πιο συχνά, χάνουν το λίπος που καλύπτει το δέρμα τους γιατί αρχίζουν να λειτουργούν οι αδένες τους, χάνουν υγρά από το δέρμα και δεν λαμβάνουν μεγάλες ποσότητες τροφής. Όλα τα νεογέννητα χάνουν βάρος και αυτή η απώλεια θεωρείται τελείως φυσιολογική. Το μέσο ύψος για τα νεογέννητα είναι περίπου 50 εκατοστά.

Οι αναλογίες του σώματος του νεογέννητου διαφέρουν αισθητά από τις αναλογίες του όταν θα μεγαλώσει. Το κεφάλι είναι σχετικά μεγάλο. Τα κόκαλα του κρανίου του νεογνού δεν είναι ενωμένα, όπως στον ενήλικα, αλλά συγκρατούνται στην θέση τους με μεμβράνες. Το κενό που υπάρχει ανάμεσα στα οστά του κρανίου επιτρέπουν την ανάπτυξη του. Το σχήμα του κεφαλιού του νεογνού μπορεί να μην είναι κανονικό, όταν θα γεννηθεί, και αυτό γιατί συμπιέζονται τα οστά του κρανίου κατά την γέννα. Βέβαια, σε μερικές μέρες παίρνει το κανονικό του σχήμα.

Η μεγάλη κοιλιά που έχουν τα νεογνά οφείλεται στα σχετικά μακριά έντερα τους, στο ότι κάνουν αεροφαγία, στις μικρές διαστάσεις της λεκάνης και της κοιλιακής τους χώρας και στους αδύναμους ακόμα μύες της κοιλιάς.

Τα άκρα είναι μικρά. Το λίπος που υπάρχει στο κουτουπιέ των ποδιών, δίνει την εντύπωση πως έχουν τελείως επίπεδα πόδια. Επίσης έχουν μικρά γεννητικά όργανα και τα αγόρια έχουν πάντα φίμωση (δηλαδή, το δέρμα δεν μπορεί να πάει πίσω από την άκρη του πέους).

Μάτια:

Τα μάτια του νεογνού έχουν συνήθως μπλε χρώμα. Μετά από δύο-τρεις μήνες παίρνουν το κανονικό τους χρώμα, αλλά μπορεί να περάσει και ένας χρόνος μέχρι το χρώμα των ματιών να σταθεροποιηθεί. Το νεογνό δεν έχει δάκρια μέχρι να γίνει έξι εβδομάδων.

Δέρμα:

Το δέρμα του νεογνού είναι πολύ κόκκινο και αυτό οφείλεται στον μεγάλο αριθμό των ερυθρών κυττάρων καθώς και στα υψηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης. Τα χέρια και τα πόδια ίσως να έχουν μπλε χρώμα, αλλά αυτό φεύγει μετά από μερικές μέρες. Το δέρμα του μωρού, που έχει μόλις γεννηθεί, είναι καλυμμένο με μια λευκή και λιπαρή ουσία, η οποία έχει σκοπό να προστατεύει το δέρμα του κατά την περίοδο της κύησης όταν βρίσκεται μέσα στο αμνιακό υγρό. Συχνά είναι καλυμμένο με πυκνό χνούδι. Το χνούδι αυτό μάλιστα είναι πολύ πιο πυκνό στα πρόωρα βρέφη παρά στα βρέφη που έχουν γεννηθεί στην ώρα τους. Το χνούδι πέφτει μετά από μια με δύο εβδομάδες. Συχνά τα νεογνά εμφανίζουν αιμαγγειώματα ή σημάδια της γέννας. Τα αιμαγγειώματα αυτά μοιάζουν με εξανθήματα, έχουν έντονο κόκκινο χρώμα και εντοπίζονται πάνω από τα βλέφαρα και το κούτελο και το πίσω μέρος του κεφαλιού και του αυχένα. Αυτά τα σημάδια εξαφανίζονται λίγο πριν κλείσει το παιδί τον ένα χρόνο ζωής. Βέβαια, υπάρχουν και λίγες φορές που θα κάνουν μερικούς μήνες ακόμα μέχρι να εξαφανιστούν. Η κνίδωση ή τα λευκά σπυράκια εμφανίζονται συνήθως πάνω από την μύτη και το κούτελο. Τα σπυράκια αυτά δεν είναι τίποτα το σοβαρό. Καμιά φορά θυμίζουν σε όψη την ακμή. Διαρκούν μόνο μερικές βδομάδες και εξαφανίζονται χωρίς καμία θεραπεία. Το δέρμα του νεογνού είναι πολύ ευαίσθητο και βγάζει με το παραμικρό εξανθήματα.

Αισθήσεις:

Τα μωρά μπορούν να δουν αμέσως μετά την γέννηση τους, αλλά δεν μπορούν να ερμηνεύσουν αυτά που βλέπουν. Το νεογνό κλείνει τα μάτια του στο φως. Στο τέλος του πρώτου μήνα γυρίζει το βλέμμα του προς το φως. Η κοιλότητα του μέσου ωτός, κατά την γέννηση, είναι γεμάτη με υγρό. Το υγρό αυτό απορροφάται γρήγορα και το νεογνό μπορεί να ακούσει καλύτερα, αλλά όπως συμβαίνει και με την όραση του, δεν μπορεί να ερμηνεύσει τα ακουστικά ερεθίσματα που δέχεται. Πάντως, οι ήχοι παίζουν μεγάλο ρόλο για τα νεογνά. Τα ενοχλούν οι δυνατοί θόρυβοι και τα καθησυχάζει η ήρεμη φωνή της μητέρας τους. Το νεογνό αισθάνεται περισσότερο το άγγιγμα. Το δέρμα του είναι αρκετά ευαίσθητο. Πιο ευαίσθητα είναι τα δάχτυλα, τα χείλη και η γλώσσα. Είναι ευαίσθητο στο κρύο, τη ζέστη και τον πόνο, αλλά δεν έχει το αίσθημα του γαργαλισμού.

Αναπνοή:

Όταν το μωρό βρίσκεται μέσα στην μήτρα έχει αργή, ακανόνιστη και τελείως επιφανειακή αναπνοή. Το κλάμα, κατά την στιγμή της γέννησης, αναγκάζει τους πνεύμονες να λειτουργήσουν. Συνήθως τα μωρά αναπνέουν με το διάφραγμα και αργότερα με το στήθος γιατί τότε θα έχουν δυναμώσει οι μυς. Βέβαια, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η αναπνοή του μωρού να είναι επιφανειακή και ακανόνιστη για λίγες μέρες μετά την γέννα.

Πέψη:

Συχνά το νεογνό βγάζει ένα μέρος της τροφής (αναγωγή). Αυτό οφείλεται ή γιατί έχει καταπιεί μεγάλη ποσότητα αέρα ή γιατί έχει φάει πολύ ή γιατί δεν το έχουμε αφήσει να ρευτεί την ώρα που το ταίζουμε. Σπάνια το μωρό μπορεί να κάνει εμετό. Ένα άλλο φαινόμενο που εμφανίζουν τα μωρά, είναι ο λόξυγκας ο οποίος σταματάει λίγη ώρα αργότερα μόνος του.

Κόπρανα:

Κατά τις πρώτες δύο με τρεις μέρες της ζωής των νεογνών, τα κόπρανα τους έχουν σκούρο πράσινο χρώμα, είναι κολλώδη και μυρίζουν πολύ έντονα. Τα κόπρανα αυτά ονομάζονται μηκώνιο και αποτελούνται από εκκρίσεις των εντέρων και κύτταρα, από ουσίες που έχουν καταπιεί κατά και πριν την γέννα, από βλέννες και από χολή. Μετά από μερικές μέρες αλλάζουν χρώμα και οσμή. Τα νεογνά που θηλάζουν τα κόπρανά τους είναι κιτρινωπά και άοσμα, σε αντίθεση με τα νεογνά που δεν θηλάζουν όπου τα κόπρανά τους είναι καφέ στο χρώμα και είναι δύσοσμα.

Ούρα:

Τα πρώτα ούρα που κάνει το μωρό είναι ελάχιστα και διαυγή. Μέσα στις επόμενες μέρες γίνονται πιο πυκνά.

Ύπνος:

Τα νεογνά κοιμούνται συνήθως όλη την ημέρα εκτός από τις ώρες που τρωνε. Κατά μέσο όρο ένα νεογέννητο ξυπνά κάθε 2-3 ώρες για να φαει.

Κλάμα:

Έχει βρεθεί πως όσο περισσότερο φροντίζουμε ένα μωρό, τόσο λιγότερο κλαιει. Ένα νεογνό κλαιει είτε γιατί πεινάει είτε γιατί έχει λερωθεί είτε γιατί έχει κολικούς.