Sindroma e Vezoreve Policistike (PCOS)
Sindroma e vezoreve policistike është çrregullimi hormonal më i zakonshëm te gratë, i cili vlerësohet të prekë rreth 10% të grave në moshë riprodhuese.
Për gratë që përpiqen të mbeten shtatzënë, vezoret policistike janë një shkak serioz dhe i zakonshëm i infertilitetit – pothuajse gjysma e të gjitha rasteve të infertilitetit te gratë mund t'i atribuohen kësaj gjendjeje.
Sindroma e vezoreve policistike mund të shfaqet që nga puberteti dhe mund të çojë në zhvillimin afatgjatë të diabetit mellitus dhe sëmundjeve kardiovaskulare.
Më shumë për sindromën e vezoreve policistike
Nëse jeni në moshë riprodhuese, ju prodhoni një vezë nga njëra vezore çdo muaj. Ky proces kërkon një funksionim të mirërregulluar të një sistemi të ndërlikuar hormonal. Nëse vuani nga sindroma e vezoreve policistike, prodhohet më shumë testosteron dhe insulinë sesa nevojitet.
Kjo tepricë hormonesh ndalon lëshimin e vezëve nga vezoret tuaja, por nuk ndalon prodhimin e tyre. Vezët vazhdojnë të grumbullohen në vezoret tuaja. Çdo vezë ndodhet brenda një qeseje, folikulit, dhe brenda tij piqet derisa të lëshohet.

Kjo gjendje quhet vezore policistike. Vezoret, kur shfaqen në ekografi, zakonisht janë pak të zmadhuara dhe duket se përmbajnë kiste të shumta të vogla në periferinë e tyre. Në të vërtetë nuk ka kiste, por vetëm shumë folikuj me diametër rreth 0.8 milimetra.
Simptomat e Vezoreve Policistike
Sindroma e vezoreve policistike shkakton simptoma të ndryshme te çdo grua. Simptomat më të zakonshme janë:
- akne ose yndyrë e shtuar
- hirsutizmi (rritja e tepërt e qimeve), zakonisht në fytyrë, gjoks, bark, shpinë ose vithe
- alopecia (rënie e flokëve në zona të caktuara ose e përgjithshme)
- mungesa e ovulacionit (dhe e ciklit menstrual)
- cikël i çrregullt
- shtim në peshë, veçanërisht nëse është i papritur
- rezistenca ndaj insulinës (diabeti i tipit 2)
- infertilitet
Pasojat afatgjata
Sindroma e vezoreve policistike mund të rrisë gjasat për shfaqjen e problemeve të ndryshme shëndetësore më vonë në jetë, si:
- diabeti i tipit 2 për shkak të rezistencës së shtuar ndaj insulinës dhe shtimit në peshë
- tension i lartë i gjakut dhe kolesterol i lartë - që mund të çojnë në sëmundje të zemrës dhe goditje në tru
- apnea e gjumit - gratë mbipeshë mund të zhvillojnë gjithashtu apnean e gjumit, një gjendje që shkakton ndërprerje të frymëmarrjes gjatë gjumit
- gratë që nuk kanë cikël menstrual ose kanë cikle shumë të çrregullta (më pak se 3 ose 4 cikle në vit) për shumë vite kanë një rrezik të shtuar për të zhvilluar kancer të mukozës së mitrës (kanceri i endometrit). Megjithatë, kjo mundësi është e vogël dhe mund të minimizohet me trajtimin e duhur.
Ndikimet psikologjike të vezoreve policistike
Simptomat e vezoreve policistike ndryshojnë jetën e një gruaje dhe mund të ndikojnë në vetëbesimin dhe vetëvlerësimin e saj. Cila grua mund të ndihet mirë me veten kur i bien flokët, i mbushet fytyra dhe trupi me qime dhe shëndoshet ndjeshëm pa mundur t'i humbasë ato kilogramë? Apo kur nuk ka cikël menstrual ose cikli i saj është plotësisht i çrregullt?
Ndikimet psikologjike të kësaj sindrome përfshijnë:
- ndryshime humori
- vetëvlerësim të ulët
- imazh të dobët për veten
- ankth
- depresion
Konsultim Falas Online me Dr Thanos Paraschos dhe ekipin e tij
Trajtimi i Vezoreve Policistike
Të dhëna të reja mjekësore në lidhje me sëmundjen kanë çuar në mundësi trajtimi, të cilat përfshijnë ilaçe për ovulacionin që ulin insulinën (klomifen, metforminë), ndryshime dietike (dietë me indeks të ulët glicemik) dhe ndërhyrje kirurgjikale (shpimi i vezoreve). Në detaje:
- humbja e peshës dhe një dietë e shëndetshme e ekuilibruar mund të përmirësojnë disa simptoma dhe të ulin rezistencën ndaj insulinës. Shmangni ushqimet e përpunuara dhe ëmbëlsirat dhe konsumoni sasi të mëdha fibrash (perime, bishtajore, fruta, drithëra integrale). Përpiquni të përfshini ushtrime të lehta aerobike në përditshmërinë tuaj, p.sh., një shëtitje të gjatë.
- ka ilaçe për të trajtuar simptoma si rritja e tepërt e qimeve, ciklet e çrregullta dhe problemet e fertilitetit.
- ka gjithashtu ilaçe për diabetin mellitus, tensionin e lartë ose kolesterolin e lartë në gjak.
- shpimi laparoskopik i vezoreve është një ndërhyrje e thjeshtë që heq indin e vezoreve që prodhon testosteron. Shpimi laparoskopik i vezoreve rekomandohet kur trajtimi me ilaçe nuk sjell rezultatin e dëshiruar. Është vërtetuar se kjo ndërhyrje ul nivelet e testosteronit dhe hormonit luteinizues (LH) dhe rrit nivelet e hormonit folikul-stimulues (FSH).
Infertiliteti dhe shtatzënia
Trajtimet e mësipërme kanë rezultuar të suksesshme dhe u lejojnë shumë grave të tejkalojnë sindromën e vezoreve policistike dhe të mbeten shtatzënë në mënyrë natyrale, ndërkohë që zvogëlohet edhe rreziku i abortit spontan.
Për gratë që i nënshtrohen trajtimit për sindromën e vezoreve policistike por ende nuk mund të mbeten shtatzënë në mënyrë natyrale, fertilizimi in vitro (IVF) ofron shanset më të mira për ngjizje.
Lexoni më shumë: vezoret policistike dhe shtatzënia
Imazhe të vezoreve policistike
A e dimë shkakun e sindromës së vezoreve policistike?
Shkaku i PCOS ende nuk dihet, por duket se ka një trashëgimi. Nëse në familjen tuaj ka gra me sindromën e vezoreve policistike, si nëna, motra ose tezja juaj, atëherë rreziku që ta zhvilloni edhe ju është i rritur. Kjo sugjeron se mund të ketë një lidhje gjenetike me PCOS, megjithëse ende nuk janë identifikuar gjene specifike të lidhura me këtë gjendje.
Simptomat e sindromës lidhen me nivelet e rritura të hormoneve, kryesisht testosteronit dhe insulinës.
- Insulina është një hormon që kontrollon nivelin e glukozës në gjak. Nëse keni PCOS, trupi juaj mund të mos jetë në gjendje ta përdorë insulinën siç duhet (kjo njihet si rezistenca ndaj insulinës). Si rezultat, niveli i glukozës në gjakun tuaj bëhet shumë i lartë. Për të provuar të ulë nivelet e glukozës në gjak, trupi juaj prodhon edhe më shumë insulinë dhe nivelet e larta të saj çrregullojnë funksionin e vezoreve duke i bërë ato të prodhojnë më shumë testosteron (hormon mashkullor).
- Testosteroni është një hormon që prodhohet nga vezoret. Nëse keni sindromën PCOS, vezoret tuaja prodhojnë shumë më tepër testosteron sesa nevojitet. Kjo tepricë është ajo që shkakton shumë nga simptomat e sindromës.
Diagnoza e PCOS
Diagnoza bazohet në:
- historikun mjekësor
- ekzaminimin fizik
- analizat laboratorike.
Për të bërë saktë diagnozën e sindromës duhet të përjashtohen gjendje të tjera patologjike që japin simptoma të ngjashme, si hiperplazia kongjenitale e gjëndrave mbiveshkore, sindroma Cushing, tumoret e vezoreve, prolaktinoma, sëmundjet e tiroides. Konkretisht, mjeku juaj:
- do t'ju pyesë për simptomat tuaja për të përjashtuar shkaqe të tjera të mundshme dhe do të kontrollojë tensionin tuaj të gjakut.
- do t'ju pyesë për çrregullimet në ciklin tuaj menstrual.
- do të kontrollojë nëse ka rritje të tepërt të qimeve në trupin tuaj ose problem me aknet.
- do të masë gjatësinë dhe peshën tuaj dhe do të llogarisë indeksin e masës trupore.
- do të kërkojë të bëni një sërë analizash hormonale për të përcaktuar nëse prodhimi i tepërt i hormoneve shkaktohet nga PCOS apo nga një çrregullim tjetër hormonal.
- do të kërkojë të bëni një analizë gjaku për të kontrolluar diabetin ose kolesterolin e lartë.
- do t'ju bëjë një ekografi për të parë nëse keni një numër anormalisht të madh folikujsh në vezoret tuaja.
Deri në ç'moshë vazhdon ndjekja mjekësore e gruas?
Pacientja me PCOS, pasi t'i nënshtrohet një trajtimi të personalizuar në varësi të pranisë dhe shkallës së karakteristikave të PCOS, do të vazhdojë me një ndjekje sistematike për të minimizuar rrezikun e pasojave afatgjata të sindromës.
Në EmBIO mjekët tanë specializohen në këtë shkak të zakonshëm por shpesh të keqkuptuar të infertilitetit. Ne bashkëpunojmë ngushtë me çdo paciente për të kuptuar rastin specifik mjekësor të secilës grua dhe objektivat e saj personale, të cilat përfshijnë humbjen e peshës, shtatzëninë ose përmirësimin e shëndetit të përgjithshëm, dhe zhvillojmë një qasje holistike për arritjen e këtyre objektivave.
Shpesh, rruga për trajtimin e sindromës së vezoreve policistike nuk është e lehtë dhe kërkon një angazhim të fortë si nga ana e pacientes ashtu edhe nga ana e mjekut. Ekipi i Embio angazhohet që do t'i mbështesë pacientët e tij në çdo hap të këtij rrugëtimi.
Mbështetja
Mjekët tanë bëjnë pjesë në ekspertët kryesorë të vendit për sa i përket sindromës së vezoreve policistike dhe ndajnë njohuritë dhe rezultatet e tyre me mediat, pacientët dhe kolegët e tyre përmes artikujve dhe intervistave, informacioneve në internet, seminareve dhe kërkimeve të vazhdueshme klinike që rezultojnë në publikime në revista mjekësore. Këto përpjekje të integruara realizohen me synimin për të informuar në lidhje me trajtimet e reja të suksesshme dhe për të përhapur një mesazh shpresëdhënës te miliona gra që vuajnë nga kjo sëmundje.
Diagnoza e sindromës së vezoreve policistike mund të shkaktojë shqetësim dhe konfuzion te shumë gra. Mjekët e EmBIO angazhohen të ndjekin hap pas hapi diagnozën dhe planin e trajtimit të çdo pacienteje për ta qetësuar atë. Megjithatë, ne e kuptojmë se ndonjëherë ndihmon të flisni me gra të tjera që po kalojnë të njëjtën gjë si ju. Pothuajse pesë deri në dhjetë milionë gra në Shtetet e Bashkuara preken nga sindroma e vezoreve policistike – nuk jeni vetëm!